Trong thế giới in ấn ngày nay, có vô số kỹ thuật được áp dụng để tạo ra các sản phẩm chất lượng cao, từ bao bì thực phẩm đến sách báo và tem nhãn. Một trong những phương pháp nổi bật và được sử dụng rộng rãi là in ống đồng. Vậy in ống đồng là gì? Đây là câu hỏi mà nhiều người, đặc biệt là những ai đang tìm hiểu về ngành in ấn, thường đặt ra. 
 

1. Định nghĩa, lịch sử phát triển của kỹ thuật in ống đồng 

1.1. In ống đồng là gì?

In ống đồng, hay còn gọi là in lõm (gravure printing hoặc rotogravure), là một kỹ thuật in ấn sử dụng trục in được mạ đồng, với các phần tử in như hình ảnh và chữ viết được khắc sâu vào bề mặt trục. Kỹ thuật này cho phép tạo ra các bản in sắc nét, bền màu và phù hợp với sản xuất số lượng lớn.
 

In ống đồng hoạt động dựa trên nguyên lý in lõm, nghĩa là mực in được đổ vào các phần lõm trên trục đồng, sau đó được chuyển sang vật liệu in dưới áp lực. Độ dày lớp đồng trên trục thường khoảng 100 microns, giúp đảm bảo độ chính xác cao. Không giống như các phương pháp in nổi hoặc in phẳng, in ống đồng mang lại hình ảnh sống động, đặc biệt trên các chất liệu màng nhựa, giấy hoặc kim loại. Phương pháp này đã trở thành lựa chọn hàng đầu trong ngành bao bì, nơi yêu cầu chất lượng in ấn cao và khả năng tái sản xuất đồng đều.
 

Có thể bạn quan tâm: Lithography là gì? Chi tiết về quy trình in thạch bản
 

1.2. Lịch sử phát triển của công nghệ in ống đồng

1.2.1. Kỹ thuật in ống đồng ra đời khi nào?

Kỹ thuật in lõm bắt nguồn từ Ý vào những năm 1890, khi các nghệ nhân phát hiện ra cách khắc hình ảnh lên các tấm kim loại để in sách và tranh ảnh. 

Ban đầu, phương pháp này được phát triển từ kỹ thuật in khắc, được sử dụng chủ yếu cho việc in tiền tệ và tem nhờ khả năng tái tạo chi tiết tinh xảo. Đến cuối thế kỷ 19, công nghệ in ống đồng bắt đầu được cơ giới hóa, sử dụng trục quay để tăng tốc độ sản xuất.

Vào đầu thế kỷ 20, in ống đồng được áp dụng rộng rãi trong ngành báo chí và tạp chí, nhờ khả năng in màu sắc nét trên giấy cuộn lớn. Tại châu Âu và Mỹ, các công ty như Rotogravure đã đẩy mạnh phát triển, biến nó thành một phần quan trọng của ngành công nghiệp in ấn. 
 

Các mốc son trong lịch sử in ống đồng:

• 1890: Phát minh khắc lõm tại Ý.
• 1905: Máy in rotogravure đầu tiên ra đời.
• 1950: Áp dụng rộng rãi ở châu Á cho bao bì.
• 2000: Tích hợp laser khắc trục, giảm thời gian sản xuất 50%.
• 2025: Tích hợp AI để tối ưu hóa màu sắc, theo xu hướng bền vững.

1.2.2. Kỹ thuật in ống đồng xuất hiện tại nước ta từ khi nào?

Ở Việt Nam, kỹ thuật này du nhập muộn hơn, khoảng những năm 1990, khi ngành bao bì phát triển mạnh mẽ nhờ hội nhập kinh tế. 

Ngày nay, in ống đồng đã được tích hợp công nghệ số, như khắc laser, giúp nâng cao độ chính xác và giảm thời gian chế bản. Với sự hỗ trợ của công nghệ số như khắc laser và mạ điện tử, in ống đồng đã trở thành tiêu chuẩn cho sản xuất hàng loạt. 
 

Lịch sử này cho thấy in ống đồng không chỉ là một kỹ thuật mà còn là biểu tượng của sự tiến bộ công nghệ in ấn, từ thủ công sang tự động hóa.
 

2. Nguyên lý chung của phương pháp in ống đồng

2.1. Nguyên lý in lõm

Với kỹ thuật này, nguyên lý cốt lõi là in lõm: các phần tử in được khắc lõm vào bề mặt trục đồng, mực được đổ đầy vào các lõm này, sau đó dao gạt loại bỏ mực thừa trên bề mặt. Dưới áp lực, mực từ các lõm chuyển sang vật liệu in, thường là dạng cuộn để tăng hiệu suất.
 

2.2. Cấu tạo máy in ống đồng 

Máy in ống đồng bao gồm các bộ phận chính:

• Trục in (khuôn in): Làm từ thép mạ đồng dày 100 microns, với các phần tử in được khắc bằng axit hoặc laser. Trục có thể tái sử dụng sau khi mạ lại lớp đồng.
• Hệ thống mực: Mực loãng (độ nhớt khoảng 0,1 Pa.s) được cung cấp liên tục, thường chứa pigment, resin và dung môi hữu cơ như toluen hoặc xylen.
• Dao gạt và hệ thống ép: Dao gạt đảm bảo mực chỉ ở lõm, còn lô ép chuyển mực sang vật liệu.
• Hệ thống sấy: Sử dụng nhiệt (không khí nóng) hoặc UV để khô mực nhanh chóng.
• Bộ cắt và cuốn: Xử lý vật liệu sau in.
• Máy hiện đại có thể in với tốc độ lên đến 200m/phút, phù hợp cho sản xuất công nghiệp.

2.3. Mực in và vật liệu sử dụng

Mực in ống đồng thường là loại loãng, bao gồm pigment tạo màu, resin liên kết và dung môi. Các loại mực như Inmei hoặc COSPA được dùng cho màng PP, PE. Vật liệu in đa dạng: giấy, nhựa PET, BOPP.
 

2.4. So sánh chung kỹ thuật in ống đồng và các phương pháp khác

2.4.1. In ống đồng và in offset

In offset dùng tấm kẽm phẳng, phù hợp in sách. In ống đồng vượt trội về màu nhưng đắt hơn cho khởi đầu. Offset tốt cho số lượng trung bình, gravure cho đơn hàng lớn.
 

2.4.2. In ống đồng và in flexo

Flexo dùng khuôn cao su, nhanh cho nhu cầu in tem nhãn. In ống đồng sắc nét hơn nhưng flexo rẻ hơn cho vật liệu thô.
 

2.4.3. In ống đồng và in kỹ thuật số

Digital nhanh cho nhỏ lẻ, nhưng in ống đồng rẻ hơn cho số lượng lớn và bền hơn.
 

Tóm lại, in ống đồng dẫn đầu về chất lượng cao cấp.
 

3. Chi tiết quy trình in ống đồng

Quy trình in ống đồng là một chuỗi các bước chính xác, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ để đảm bảo chất lượng tốt nhất:
 

3.1. Thiết kế và chuẩn bị bản in

Bắt đầu bằng việc tạo file thiết kế trên phần mềm như Adobe Illustrator hoặc CorelDRAW. File phải ở định dạng vector để đảm bảo độ sắc nét (màu sắc và chi tiết). Sau đó, phần mềm RIP (Raster Image Processor) chuyển đổi thành bản khắc kỹ thuật số.
 

3.2. Chế bản (khắc trục in)

Đây là bước quan trọng nhất, mất thời gian nhưng quyết định chất lượng in. 
 

Sử dụng máy khắc điện tử (electronic engraver) hoặc laser để tạo ô lõm trên trục thép. Độ sâu ô lõm quyết định lượng mực: ô sâu cho màu đậm, ô nông cho tông nhạt. Quá trình này mất từ 4-8 giờ mỗi trục.
 

3.3. Mạ đồng và đánh bóng

Trục thép được mạ lớp đồng dày 100 microns qua điện phân. Sau đó, đánh bóng để loại bỏ khuyết điểm. Lớp đồng không chỉ chứa mực mà còn bảo vệ trục khỏi mài mòn.
 

3.4. Lắp khuôn và in thử

Trục in được lắp vào máy, tiến hành điều chỉnh mực và vật liệu cuộn. Chạy thử nghiệm với mực mẫu để kiểm tra màu sắc và độ đăng ký (alignment). Điều chỉnh dao gạt để mực không lem.
 

3.5. In và sấy khô

Trục quay, mực đổ vào lõm, dao gạt thừa, ép chuyển mực sang vật liệu. Mỗi màu cần một trục riêng, có thể lên đến 8 màu.

Máy quay với tốc độ 500-1000m/phút. Mực lấp đầy ô lõm, thừa bị gạt sạch, rồi chuyển sang vật liệu. Sấy khô mực sau mỗi đơn vị in để tránh nhòe, sau đó cắt, ghép hoặc cán màng nếu cần.
 

3.6. Kiểm tra chất lượng và hoàn thiện

Sử dụng máy quét quang học kiểm tra lỗi. Cuối cùng, cắt, gấp hoặc cuốn thành phẩm.

Quy trình này đảm bảo bản in đồng đều từ đầu đến cuối, phù hợp cho đơn hàng lớn. Có thể mất 7-14 ngày cho đơn hàng lớn, nhưng hiệu quả cao. Nếu bạn đang tìm hiểu in ống đồng là gì để áp dụng, hãy chú ý đến bước khắc trục – chi phí lớn nhất.
 

4. In ống đồng có ưu, nhược điểm gì?

4.1. Ưu điểm

4.1.1. Ưu điểm nổi bật của kỹ thuật in ống đồng

In ống đồng nổi tiếng với chất lượng vượt trội, đặc biệt trong in số lượng lớn:

• Chất lượng hình ảnh cao: Màu sắc sống động, độ phân giải lên đến 150 lpi (lines per inch), lý tưởng cho ảnh chi tiết.
• Tốc độ in nhanh: Phù hợp sản xuất hàng triệu bản, giảm chi phí đơn vị.
• Độ bền màu cao: Mực thấm sâu, chống phai màu dưới ánh nắng.
• Đa dạng, linh hoạt vật liệu: In được trên giấy, nhựa, màng kim loại.
• Ổn định: Độ biến thiên màu dưới 1%, đảm bảo đồng đều.

4.1.2. So sánh ưu điểm với các kỹ thuật in ấn khác

4.2. Nhược điểm và khắc phục

Dù ưu việt, phương pháp in ống đồng vẫn có nhược điểm:

• Chi phí cao ban đầu: Chế bản trục đồng đắt đỏ (làm trục in tốn 5-20 triệu VND mỗi màu).
• Không phù hợp để in số lượng ít: Chỉ hiệu quả từ 100.000 bản trở lên.
• Khó chỉnh sửa: Một khi khắc trục, thay đổi thiết kế tốn kém.
• Ô nhiễm môi trường: Mực solvent-based có thể thải khí độc nếu không xử lý đúng.
• Thời gian chuẩn bị dài: 1-2 tuần cho trục.

Để khắc phục, bạn nên chọn xưởng in sử dụng mực gốc nước và công nghệ tái chế trục. Với đơn hàng nhỏ, kết hợp in ống đồng với in kỹ thuật số.
 

5. Ứng dụng thực tế của in ống đồng 

Công nghệ in ống đồng được áp dụng rộng rãi nhờ tính linh hoạt. 

Trong ngành bao bì, nó chiếm 60% thị phần cho túi nilon, hộp carton. Ví dụ, các thương hiệu như Coca-Cola sử dụng in ống đồng cho nhãn chai, đảm bảo màu đỏ đặc trưng.

Trong xuất bản, in ống đồng in tạp chí như Vogue với ảnh sắc nét. Ngành dược phẩm dùng cho bao bì thuốc, chống hàng giả nhờ chi tiết vi mô.

Tại Việt Nam, các công ty như Vinamilk áp dụng in ống đồng cho hộp sữa, tăng sức hút thị giác. Trong quảng cáo, nó được ứng dụng in banner ngoài trời bền màu.
 

Các lĩnh vực ứng dụng cụ thể:

• Bao bì thực phẩm: Túi snack, màng bọc.
• Nhãn mác: Chai nước, lọ mỹ phẩm.
• Tài liệu quảng cáo: Tờ rơi, catalogue.
• Sản phẩm cao cấp: Tạp chí, sách ảnh.

Việc hiểu rõ về kỹ thuật in ống đồng giúp doanh nghiệp chọn đúng ứng dụng, tối ưu hóa chi phí.
 

6. Một số lưu ý dành cho doanh nghiệp 

6.1. Lời khuyên chọn dịch vụ in ống đồng uy tín

Khi chọn dịch vụ in ống đồng, chú ý:

• Kinh nghiệm: Ít nhất 10 năm.
• Máy móc: Công nghệ Nhật Bản hoặc Đức.
• Mẫu thử: Yêu cầu bản in thử (proofing) miễn phí.
• Giá cả: Minh bạch, không phí ẩn.
• Bền vững: Sử dụng mực thân thiện môi trường.

6.2. Xu hướng mới của kỹ thuật in ống đồng

Với công nghệ số, in ống đồng đang tích hợp AI để tối ưu hóa quy trình, giảm lãng phí. Xu hướng xanh hóa mực (không toluen) cũng đang lên.
 

6.3. Câu hỏi thường gặp về in ống đồng (FAQ)

In ống đồng có đắt không?

Có, chi phí trục cao nhưng tiết kiệm cho lớn.
 

Thời gian in ống đồng bao lâu?

7-14 ngày, tùy độ phức tạp.
 

In ống đồng dùng mực gì?

Mực gravure gốc solvent hoặc nước.
 

Có thể in ống đồng trên giấy thường không?

Có, nhưng tốt nhất trên màng nhựa.
 

Lợi ích môi trường của in ống đồng?

Giảm lãng phí mực, thân thiện nếu dùng mực xanh.
 

Kết luận

In ống đồng là gì? Đó là chìa khóa cho chất lượng in ấn chuyên nghiệp, đặc biệt trong thời đại số hóa. Với ưu điểm vượt trội và ứng dụng đa dạng, kỹ thuật này không chỉ đáp ứng nhu cầu mà còn nâng tầm thương hiệu của bạn. Nếu bạn đang cần dịch vụ in ống đồng, hãy liên hệ ngay các nhà cung cấp uy tín để nhận tư vấn miễn phí. Đừng bỏ lỡ cơ hội biến ý tưởng thành hiện thực sắc nét!
 

Xem thêm: Tram là gì trong in ấn?