Trong thế giới in ấn ngày nay, có vô số kỹ thuật được áp dụng để tạo ra các sản phẩm chất lượng cao, từ bao bì thực phẩm đến sách báo và tem nhãn. Một trong những phương pháp nổi bật và được sử dụng rộng rãi là in ống đồng. Vậy in ống đồng là gì? Đây là câu hỏi mà nhiều người, đặc biệt là những ai đang tìm hiểu về ngành in ấn, thường đặt ra. 
 

1. Định nghĩa, lịch sử phát triển của in ống đồng trong ngành in ấn 

1.1. In ống đồng là gì?

In ống đồng, hay còn gọi là in lõm (gravure printing hoặc rotogravure), là một kỹ thuật in ấn sử dụng trục in được mạ đồng, với các phần tử in như hình ảnh và chữ viết được khắc sâu vào bề mặt trục. Kỹ thuật này cho phép tạo ra các bản in sắc nét, bền màu và phù hợp với sản xuất số lượng lớn.
 

In ống đồng hoạt động dựa trên nguyên lý in lõm, nghĩa là mực in được đổ vào các phần lõm trên trục đồng, sau đó được chuyển sang vật liệu in dưới áp lực. Độ dày lớp đồng trên trục thường khoảng 100 microns, giúp đảm bảo độ chính xác cao. Không giống như các phương pháp in nổi hoặc in phẳng, in ống đồng mang lại hình ảnh sống động, đặc biệt trên các chất liệu màng nhựa, giấy hoặc kim loại. Phương pháp này đã trở thành lựa chọn hàng đầu trong ngành bao bì, nơi yêu cầu chất lượng in ấn cao và khả năng tái sản xuất đồng đều.
 

1.2. Lịch sử phát triển của in ống đồng

Kỹ thuật in ống đồng có nguồn gốc từ thế kỷ 19, với bằng sáng chế đầu tiên được ghi nhận vào năm 1860 bởi sự hợp tác giữa Karel Klíč và William Fawcett tại Lancaster, Anh. Ban đầu, phương pháp này được phát triển từ kỹ thuật in khắc, nơi các nghệ sĩ sử dụng công cụ thủ công để khắc hình ảnh lên tấm kim loại. Tuy nhiên, đến cuối thế kỷ 19, công nghệ in ống đồng bắt đầu được cơ giới hóa, sử dụng trục quay để tăng tốc độ sản xuất.
 

Vào đầu thế kỷ 20, in ống đồng được áp dụng rộng rãi trong ngành báo chí và tạp chí, nhờ khả năng in màu sắc nét trên giấy cuộn lớn. Tại châu Âu và Mỹ, các công ty như Rotogravure đã đẩy mạnh phát triển, biến nó thành một phần quan trọng của ngành công nghiệp in ấn. Ở Việt Nam, kỹ thuật này du nhập muộn hơn, khoảng những năm 1990, khi ngành bao bì phát triển mạnh mẽ nhờ hội nhập kinh tế. Ngày nay, in ống đồng đã được tích hợp công nghệ số, như khắc laser, giúp nâng cao độ chính xác và giảm thời gian chế bản.
 

Lịch sử này cho thấy in ống đồng không chỉ là một kỹ thuật mà còn là biểu tượng của sự tiến bộ công nghệ in ấn, từ thủ công sang tự động hóa.
 

2. Nguyên lý hoạt động và quy trình in ống đồng

2.1. Nguyên lý hoạt động và cấu tạo máy in ống đồng

Nguyên lý cốt lõi là in lõm: các phần tử in được khắc lõm vào bề mặt trục đồng, mực được đổ đầy vào các lõm này, sau đó dao gạt loại bỏ mực thừa trên bề mặt. Dưới áp lực, mực từ các lõm chuyển sang vật liệu in, thường là dạng cuộn để tăng hiệu suất.
 

Cấu tạo máy in ống đồng bao gồm các bộ phận chính:

• Trục in (khuôn in): Làm từ thép mạ đồng dày 100 microns, với các phần tử in được khắc bằng axit hoặc laser. Trục có thể tái sử dụng sau khi mạ lại lớp đồng.
• Hệ thống mực: Mực loãng (độ nhớt khoảng 0,1 Pa.s) được cung cấp liên tục, thường chứa pigment, resin và dung môi hữu cơ như toluen hoặc xylen.
• Dao gạt và hệ thống ép: Dao gạt đảm bảo mực chỉ ở lõm, còn lô ép chuyển mực sang vật liệu.
• Hệ thống sấy: Sử dụng nhiệt hoặc UV để khô mực nhanh chóng.

Máy hiện đại có thể in với tốc độ lên đến 200m/phút, phù hợp cho sản xuất công nghiệp.
 

2.2. Quy trình in ấn

Quy trình in ống đồng được thực hiện theo các bước sau để đảm bảo chất lượng:

Quy trình này đảm bảo bản in đồng đều từ đầu đến cuối, phù hợp cho đơn hàng lớn.
 

2.3. Mực in và vật liệu sử dụng

Mực in ống đồng thường là loại loãng, bao gồm pigment tạo màu, resin liên kết và dung môi. Các loại mực như Inmei hoặc COSPA được dùng cho màng PP, PE. Vật liệu in đa dạng: giấy, nhựa PET, BOPP.
 

3. Ưu, nhược điểm và ứng dụng thực tế

3.1. Ưu nhược điểm của in ống đồng

In ống đồng có nhiều ưu điểm nổi bật:

• Chất lượng cao: Hình ảnh sắc nét, màu sắc sống động, độ bền cao chống phai màu.
• Tốc độ nhanh: In liên tục với số lượng lớn, giảm chi phí đơn vị.
• Đa dạng vật liệu: In được trên nhựa, giấy, màng kim loại.

Tuy nhiên, nhược điểm cũng tồn tại:

• Chi phí ban đầu cao: Chế bản trục đồng đắt đỏ, không phù hợp in nhỏ lẻ.
• Khó chỉnh sửa: Một khi khắc trục, thay đổi thiết kế tốn kém.
• Môi trường: Mực dung môi có thể gây ô nhiễm nếu không xử lý đúng.

3.2. Ứng dụng trong thực tế

Phương pháp này được sử dụng rộng rãi trong ngành bao bì, như in túi nilon, bao bì thực phẩm (bánh kẹo, bột giặt), chai lọ nhựa và tem nhãn. Ngoài ra, nó áp dụng cho sách báo, tạp chí, tiền giấy và thẻ tín dụng nhờ độ chính xác cao. Trong lĩnh vực y tế, in ống đồng dùng cho bao bì dược phẩm, đảm bảo an toàn và bền vững.
 

3.3. So sánh in ống đồng với in flexo và các phương pháp khác

So với in flexo (in nổi sử dụng khuôn nhựa mềm), in ống đồng cho chất lượng cao hơn, hình ảnh sắc nét hơn nhưng chi phí chế bản đắt hơn và ít linh hoạt cho in nhỏ. In flexo thân thiện môi trường hơn nhờ mực nước, trong khi in ống đồng dùng dung môi. So với in offset (in phẳng), in ống đồng phù hợp hơn cho vật liệu cuộn và số lượng lớn, nhưng offset rẻ hơn cho in giấy.
 

4. Xu hướng mới của phương pháp in ống đồng

Với công nghệ số, in ống đồng đang tích hợp AI để tối ưu hóa quy trình, giảm lãng phí. Xu hướng xanh hóa mực (không toluen) cũng đang lên.
 

Kết luận

Tóm lại, in ống đồng là gì? Đó là kỹ thuật in lõm tiên tiến, mang lại sản phẩm chất lượng cao cho ngành công nghiệp. Với lịch sử lâu đời, quy trình chặt chẽ và ứng dụng rộng rãi, in ống đồng tiếp tục là lựa chọn hàng đầu. 

Xem thêm: In proof là gì?