Decal đã trở thành một trong những vật liệu phổ biến và đa năng nhất trong thế giới in ấn và quảng cáo ngày nay. Bạn có thể nhận ra chúng khi nhìn thấy những miếng dán nhãn xinh xắn trên sản phẩm, xe cộ hay thậm chí là laptop cá nhân. Vậy decal là gì, các loại decal được sản xuất như thế nào?
 

1. Decal là gì và xuất hiện từ khi nào?

1.1. Decal là chất liệu gì?

Decal, hay còn gọi là đề can (viết tắt từ Decalcomania, có nguồn gốc từ tiếng Pháp décalcomanie), là một loại nhãn tự dính với lớp keo được tráng sẵn ở mặt sau. Khác biệt so với các loại nhãn truyền thống cần làm ướt hoặc nung nóng để dính, decal chỉ yêu cầu lột lớp đế bảo vệ và ấn nhẹ là có thể bám chặt vào bề mặt mục tiêu. 
 

Về bản chất, decal là một lớp vật liệu mỏng, linh hoạt, thường được in ấn hình ảnh, chữ viết, logo hoặc thông tin sản phẩm. Nó có thể được làm từ giấy, nhựa hoặc các chất liệu khác, tùy thuộc vào mục đích sử dụng. 
 

1.2. Lịch sử phát triển của decal

Lịch sử của decal bắt nguồn từ thế kỷ 18 tại Pháp, khi các nghệ nhân gốm sứ phát minh ra phương pháp chuyển hình ảnh in sẵn lên bề mặt sứ mà không cần vẽ tay. Thuật ngữ "decalcomania" xuất phát từ đây, nghĩa là "chuyển in" hoặc "dán chuyển". Ban đầu, kỹ thuật này được sử dụng chủ yếu trong nghệ thuật và thủ công mỹ nghệ, nơi hình ảnh được in trên giấy dầu và chuyển sang sứ bằng cách làm ướt.
 

Sang thế kỷ 19, decal bắt đầu phát triển mạnh mẽ hơn nhờ vào cuộc cách mạng công nghiệp. Đến thế kỷ 20, với sự ra đời của in offset và in kỹ thuật số, decal mới thực sự phổ biến. 

Tại Việt Nam, decal du nhập từ những năm 1980-1990, song song với sự mở cửa kinh tế. Ban đầu dùng cho bao bì thực phẩm và nhãn mác, nay nó đã trở thành phần không thể thiếu trong quảng cáo ngoài trời và cá nhân hóa sản phẩm. Sự phát triển của công nghệ in UV và in kỹ thuật số đã làm decal trở nên đa dạng hơn.
 

Xem bài viết: Decal giấy và decal nhựa

2. Cấu tạo chi tiết của decal

Thông thường, decal gồm 4 lớp chính, đôi khi có thêm lớp phủ bảo vệ.
 

2.1. Lớp mặt

Lớp mặt - lớp đầu tiên của đề can, là nơi in ấn hình ảnh. Chất liệu có thể là giấy, màng nhựa tổng hợp (như PVC, PET) hoặc vải. Lớp này thường được tráng cao lanh hoặc lớp màng mỏng để chống thấm nước, bụi bẩn và tăng độ bóng. 

Độ trắng, độ bắt mực và độ bền màu dưới ánh sáng mặt trời là các thông số quan trọng, đảm bảo hình ảnh sắc nét lên đến 80-90% so với thiết kế gốc.

Đọc thêm: Decal cán bóng là gì?
 

2.2. Lớp keo

Lớp thứ hai này thường làm từ acrylic, cung cấp độ bám dính dưới áp lực nhẹ. Keo có thể là loại vĩnh cửu (dính chặt lâu dài) hoặc dễ tháo (cho mục đích tạm thời). 

Độ bám dính được đo lường theo tiêu chuẩn, đảm bảo decal không bong tróc ngay cả trên bề mặt cong.
 

2.3. Lớp ngăn cách dính

Được làm từ silicon hoặc PE-silicon, ngăn keo dính vào lớp đế. Lớp này dễ lột mà không làm hỏng decal.
 

2.4. Lớp đế

Lớp đế được làm từ giấy Kraft hoặc Glassine, bảo vệ toàn bộ cấu tạo trước khi sử dụng. Độ dày tổng thể thường từ 0.05-0.2mm, tùy loại.

Tham khảo: Decal giấy kraft - Lựa chọn thân thiện và độc đáo
 

Ngoài ra, một số decal cao cấp có lớp phủ UV bảo vệ, chống trầy xước và phai màu. Các thông số kỹ thuật như định lượng (gsm), độ xé ngang/dọc và độ bền nhiệt giúp decal phù hợp với môi trường khắc nghiệt, như ngoài trời hoặc đông lạnh.
 

3. Các loại decal phổ biến và ứng dụng trong thực tế

Decal được sử dụng rộng rãi trong quảng cáo, bao bì, trang trí và đánh dấu sản phẩm. 
 

3.1. Phân loại decal theo chất liệu

3.2. Phân loại decal theo đặc điểm

3.3. Phân loại decal theo phương pháp sử dụng

3.4. Phân loại decal theo hình thức hoàn thiện

3.5. Phân loại decal theo ứng dụng

Tham khảo: Dịch vụ in decal lấy liền 
 

4. Quy trình sản xuất chất liệu decal

Quy trình sản xuất đề can thường bao gồm các bước chính sau:
 

4.1. Chuẩn bị nguyên liệu

Nguyên liệu chính là bột nhựa PVC, chất hóa dẻo (như DOP hoặc DINP), chất ổn định nhiệt, chất màu (nếu cần) và các phụ gia khác để tăng độ bền, chống UV hoặc cải thiện tính dẻo. Tất cả được kiểm tra chất lượng trước khi sử dụng.
 

4.2. Trộn và nấu chảy (hóa dẻo)

Các nguyên liệu được trộn đều trong máy trộn công nghiệp, sau đó đun nóng ở nhiệt độ khoảng 150-200°C để hóa dẻo thành hỗn hợp lỏng đồng nhất. Bước này đảm bảo nhựa PVC không bị phân hủy và đạt độ nhớt phù hợp cho các bước tiếp theo.
 

4.3. Nghiền và lọc

Hỗn hợp nhựa lỏng được nghiền liên tục để đạt độ nhựa hóa tiêu chuẩn, sau đó lọc qua hệ thống lọc để loại bỏ tạp chất, bụi bẩn hoặc hạt không mong muốn, tránh tạo đường sọc trên màng thành phẩm.
 

4.4. Đùn và cán màng

Hỗn hợp được ép qua máy đùn (extruder) để tạo hình ban đầu, sau đó cán qua các con lăn ở nhiệt độ kiểm soát để tạo màng mỏng với độ dày mong muốn (thường 0.05-0.2mm). Màng được làm nguội dần để định hình và đạt độ bóng hoặc mờ tùy loại.
 

4.5. Phủ keo dính và liên kết với giấy lót

Mặt sau của màng PVC được phủ lớp keo acrylic hoặc keo tổng hợp bằng phương pháp cán keo. Sau đó, màng được dán lên giấy tách (release paper) đã được xử lý silicone để dễ bóc. Quá trình này diễn ra dưới con lăn áp lực và sấy khô để đảm bảo độ bám dính tốt.
 

4.6. Kiểm tra chất lượng và cắt hoàn thiện

Sản phẩm được kiểm tra các chỉ số như lực bóc keo, độ ẩm, vết xước, độ dày và khả năng in ấn. Sau đó, cắt theo kích thước cuộn (ví dụ: rộng 1.07m x 50m) và đóng gói.
 

Quy trình này có thể thay đổi nhẹ tùy theo loại decal (giấy, nhựa trong suốt, bạc) hoặc nhà sản xuất, nhưng luôn nhấn mạnh kiểm soát nhiệt độ, độ sạch và tỷ lệ nguyên liệu để đảm bảo độ bền, chống nước và dễ in ấn.
 

Tham khảo: Dịch vụ in nhanh, in lấy ngay tại Hà Nội

Đọc thêm: Tram là gì trong in ấn?