Trong ngành in ấn và quảng cáo hiện nay, cán màng đã trở thành một công đoạn gần như không thể thiếu để tạo ra những sản phẩm bền đẹp, chuyên nghiệp và có khả năng chống chịu tốt với môi trường bên ngoài. 
 

1. Khái niệm cơ bản về kỹ thuật cán màng

1.1. Cán màng là gì?

Cán màng là kỹ thuật phủ lên bề mặt vật liệu in (thường là giấy) một lớp màng nhựa mỏng (PP, PET, Nylon, Metalize…) bằng keo và áp lực nhiệt hoặc không nhiệt, nhằm bảo vệ bề mặt sản phẩm in, tăng độ bền, nâng cao thẩm mỹ và tạo hiệu ứng đặc biệt (bóng, mờ, nhám, kim loại, hologram…).
 

Đây là công đoạn hoàn thiện sau in phổ biến nhất trong ngành in ấn thương mại hiện nay tại Việt Nam và trên thế giới. Hầu như mọi sản phẩm in offset cao cấp như: hộp giấy, catalogue, name card, poster, sách bìa cứng, túi giấy, lịch treo tường, bao bì thực phẩm, nhãn hàng hóa… đều được cán màng ít nhất một lần.
 

1.2. Cán màng decal có ý nghĩa như thế nào?

Vai trò của công đoạn cán màng decal trong in ấn:

- Bảo vệ mực in khỏi trầy xước, phai màu do tia UV

- Tăng độ bền cơ học, chống rách

- Chống thấm nước, chống ẩm mốc

- Tạo hiệu ứng bề mặt (bóng, mờ, nhám, vân…) để tăng tính thẩm mỹ

- Giúp decal dễ lau chùi, vệ sinh.
 

Với decal thông thường (không cán màng), chỉ sau vài tuần tiếp xúc nắng mưa ngoài trời, mực in sẽ bong tróc, màu phai nghiêm trọng. Ngược lại, decal đã cán màng có thể bền từ 1 – 5 năm tùy loại màng và điều kiện sử dụng.
 

2. Các phương pháp cán màng phổ biến hiện nay

Có thể phân loại kỹ thuật cán màng dựa theo nhiều tiêu chí khác nhau:
 

2.1. Phân loại theo nhiệt độ gia công

- Cán màng nhiệt (Hot Lamination): Dùng máy cán nhiệt, màng có lớp keo nhiệt chảy khi gặp nhiệt độ cao (90-130°C). Độ bám dính cực tốt, bền nhất, thường dùng cho decal ngoài trời.

- Cán màng lạnh (Cold Lamination): Dùng keo gốc nước, không cần nhiệt, phù hợp với các loại mực in nhạy nhiệt (mực dầu, mực UV vừa in xong còn ướt).
 

2.2. Phân loại theo bề mặt hoàn thiện

- Cán bóng: tạo màng sáng bóng như gương, màu sắc rực rỡ, phản chiếu ánh sáng mạnh, thường dùng cho decal quảng cáo cần thu hút tầm nhìn (tem xe, bảng hiệu, poster). Hoặc sử dụng cho hộp mỹ phẩm, catalogue thời trang, bìa tạp chí.

- Cán mờ: tạo màng decal mờ lì, sang trọng, chống lóa, chống bám vân tay, phù hợp với decal trang trí nội thất, laptop, điện thoại, tem nhãn cao cấp. Hoặc sử dụng cho các loại hộp cao cấp, name card giám đốc, sách nghệ thuật.

- Cán siêu mờ: màng cán có độ bóng gần như bằng 0, tạo cảm giác mềm mại như nhung, cực kỳ sang trọng. Ứng dụng phổ biến cho các thương hiệu luxury (hộp nước hoa, rượu ngoại, mỹ phẩm).

- Cán gân, cán vân cam, cán kim cương, cán vải: tạo hoa văn nổi trên bề mặt.

- Cán kim loại: tạo màng kim loại bạc/vàng, sử dụng cho hộp rượu, hộp quà Tết.

- Cán hologram, cán 3D lenticular: tạo hiệu ứng lập thể, cầu vồng.
 

2.3. Phân loại theo công nghệ máy cán

- Cán màng nước: dùng keo nước, giá rẻ nhưng kém bền, ít dùng.

- Cán màng khô nhiệt: phương pháp phổ biến nhất hiện nay.

- Cán màng không keo: màng có sẵn keo khô, khi gặp nhiệt sẽ chảy và bám. Ưu điểm: chất lượng cao nhất, không mùi, thân thiện môi trường hơn.
 

2.4. Ưu nhược điểm của từng kỹ thuật cán màng

Cán màng bóng

- Ưu điểm: màu sắc nổi bật, chống xước tốt, giá rẻ hơn màng mờ khoảng 10-15%

- Nhược điểm: dễ lộ vân tay, chói mắt khi có ánh nắng mạnh, nhìn hơi “rẻ tiền” nếu dùng cho sản phẩm cao cấp.
 

Bài chi tiết: Cán màng bóng - Khái niệm, ưu nhược điểm, ứng dụng
 

Cán màng mờ

- Ưu điểm: sang trọng, chống lóa, ít bám bụi và vân tay, phù hợp nội thất

- Nhược điểm: giá cao hơn, màu sắc hơi trầm hơn so với màng bóng.

Bài chi tiết: Cán màng mờ được ứng dụng như thế nào trong in ấn?
 

Cán màng nhiệt

- Ưu điểm: độ bám cực chắc, bền 3-5 năm ngoài trời

- Nhược điểm: cần máy móc đắt tiền, không thể cán ngay với mực dầu còn ướt.
 

Cán màng lạnh

- Ưu điểm: cán được ngay sau khi in, không làm hỏng mực nhạy nhiệt

- Nhược điểm: độ bền thấp hơn cán nhiệt (thường 1-2 năm), dễ bong mép nếu thi công không đúng cách.
 

Tham khảo: In decal cán màng và gợi ý dịch vụ chất lượng tại Hà Nội
 

3. Quy trình cán màng decal chuẩn tại xưởng in chuyên nghiệp

- In decal hoàn thiện (PP, PVC, decal sữa, decal trong, decal phản quang…)

- Phơi khô mực hoàn toàn (đối với mực dầu cần ít nhất 12-24h)

- Cắt decal thành từng cuộn hoặc từng tờ đúng kích thước máy cán

- Đưa vào máy cán màng (nhiệt hoặc lạnh), điều chỉnh nhiệt độ, áp lực, tốc độ phù hợp

- Để nguội (với cán nhiệt), cắt xén thành phẩm hoặc bế demi theo yêu cầu

- Kiểm tra lỗi: bong mép, nổi bọt khí, nhăn màng… và đóng gói thành phẩm.
 

Lưu ý:
 

- Decal in mực UV có thể cán ngay mà không cần chờ khô.

- Decal in mực dầu phải chờ ít nhất 12h, tốt nhất 24h mới cán nhiệt để tránh hiện tượng “sôi mực”.

- Nhiệt độ cán quá cao sẽ làm co rút decal PVC, gây lệch hình.
 

4. Một số lưu ý khác về kỹ thuật cán màng, lựa chọn gia công

4.1. Sự khác biệt giữa cán màng và phủ UV

4.2. Lưu ý khi đặt in và cán màng

4.2.1. Đối với đơn vị sản xuất, gia công

- Để lại viền thừa (bleed) ít nhất 5-7mm vì máy cán sẽ kéo giấy.

- Tránh để vùng mực đặc 100% quá lớn (dễ gây bong màng khi gấp).

- Nên phủ lớp lót primer hoặc cán lót trước nếu in mực UV hoặc in kỹ thuật số toner.

- Với hộp giấy: cán màng trước khi bế (die-cut) để tránh bong mép.

- Cán mờ không nên dán keo sữa thông thường (sẽ lộ vết keo), nên dùng keo PUR hoặc keo nóng chảy.
 

4.2.2. Đối với khách hàng đặt in decal

- Chọn đúng loại màng phù hợp với mục đích sử dụng

• Decal ngoài trời: ưu tiên màng bóng, cán nhiệt, chống UV
• Decal trong nhà, trang trí laptop, điện thoại: màng mờ là lựa chọn tối ưu.

- Yêu cầu xưởng in cung cấp mẫu màng thực tế trước khi sản phẩm để kiểm tra độ trong, độ bóng, độ dày.

- Với đơn hàng lớn (>200m²) nên yêu cầu test 1-2m² trước khi cán toàn bộ để tránh rủi ro.

- Không nên chọn màng quá rẻ vì thường là màng kém chất lượng, dễ ố vàng sau 3-6 tháng.

- Với decal dán lên xe máy, ô tô chạy ngoài đường: Cần cán màng có khả năng co giãn tốt để tránh nứt khi decal co theo bề mặt cong.
 

Cán màng là yếu tố quyết định sự sang trọng và giá trị của sản phẩm in ấn nói chung và sản phẩm decal nói riêng. Đầu tư đúng mức cho việc cán màng decal chất lượng sẽ giúp hình ảnh thương hiệu luôn bền đẹp theo thời gian, tiết kiệm chi phí thay thế và mang lại cảm giác chuyên nghiệp, đáng tin cậy.
 

Tham khảo thêm những thông tin hữu ích: Decal sữa và 6 ứng dụng phổ biến trong thực tiễn